ΜΕΤΑΛΛΑ ΤΩΝ ΑΛΚΑΛΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΡΟ

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΣΤΟΧΟΙ

Τα αλκαλιμέταλλα νάτριο (Na) και κάλιο (Κ) είναι δραστικότερα του υδρογόνου(Η) και έτσι αντιδρούν με το νερό, αντικαθιστώντας το Η. Έχομε δηλαδή μια αντίδραση οξειδοαναγωγική απλής αντικατάστασης, που παριστάνεται:

,ΔΗ<0

Στο πείραμα αυτό διαπιστώνουμε ότι το Κ και το Na είναι μέταλλα μαλακά και

βλέπουμε το χρώμα τους. Επειδή η αντίδραση είναι εξώθερμη, το κομμάτι του

μετάλλου λιώνει και δημιουργείται μια μικρή σφαίρα, λόγω επιφανειακής τάσης.

Η κίνηση της σφαίρας, λόγω του παραγόμενου, είναι εφαρμογή της αρχής

διατήρησης της ορμής. Επίσης, το υδρογόνο αναφλέγεται δημιουργώντας υδρατμούς.

Β. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

● Δοχείο με δυνατά τοιχώματα

● Γυάλινο ή μεταλλικό κάλυμμα

● Μαχαίρι

● Λαβίδα ή ξύλινο καλαμάκι

● Διηθητικό χαρτί

● Μεταλλικό Kή Na

● Φαινολοφθαλεΐνη

● Νερό

Γ. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ

1. Βάζουμε στο δοχείο νερό μέχρι τα 2/3 περίπου, ώστε να μην εκτινάσσονται έξω

σταγόνες διαλύματος και ρίχνουμε λίγες σταγόνες δείκτη φαινολοφθαλείνη.

2. Παίρνουμε με τη λαβίδα ένα κομμάτι Κ ή Na και το βάζουμε πάνω στο διηθητικό

χαρτί. Χρησιμοποιώντας καλαμάκι, διαπιστώνουμε ότι είναι μέταλλα μαλακά.

3. Κόβουμε με το μαχαίρι ένα μικρό κομμάτι, σε μέγεθος φακής και με τη λαβίδα το

βάζουμε στο δοχείο, καλύπτοντας αμέσως το δοχείο με το κάλυμμα.

4. Επειδή το Na είναι λιγότερο δραστικό από το K, όταν χρησιμοποιούμε Na δεν

έχουμε πάντα ανάφλεξη του (παράγεται λιγότερη θερμότητα).

5. Το διάλυμα με το δείκτη χρωματίζεται κόκκινο, λόγω της παραγόμενης βάσης

NaOH.

Δ. ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ

1. Όταν κόβουμε το μέταλλο δεν το ακουμπάμε καθόλου με τα χέρια μας και

προσέχουμε να μην έρθει καθόλου σε επαφή με νερό.

2. Τα μέταλλα Κ και Na φυλάσσονται μέσα σε πετρελαϊκό αιθέρα, για να μην

έρχονται σε επαφή με το οξυγόνο του αέρα.

3. Όταν ρίχνουμε στο δοχείο το μέταλλο προσέχουμε το πρόσωπό μας να είναι

μακριά.

ΕΚΦΕ ΧΙΟΥ

ΝΙΚΟΣ ΠΟΥΛΕΡΕΣ

ΧΗΜΙΚΟΣ